Memede kanser oluşturan mutasyon kadının en üretken döneminde, ilk adetten sonraki on yıl içinde olur. Hücrelerin üreme hızına göre kanserin ortaya çıkış zamanı farklıdır. Bu hız çok çeşitli olabilmektedir.
DUBLİNG TİME denilen bir kavram vardır. Bu tümörün 2 kat boyuta ulaşması için gereken zamandır.Bu süre 29 günle 670 gün arasında değişebilmektedir.
Bir tümörün bir hücreden 1 cm boyuta ulaşması için 30 mutasyon gerekmektedir.40 mutasyonda 1kg.lik bir tümör söz konusudur. Bu söz kalabalığından şu 2 sonuç çıkar;
1.Tümör ele geldiğinde genellikle ortalama 5-7 senelik bir geçmişi vardır.
2.Dubling time ı kısa olan tümörler genç yaşta ortaya çıkarlar.
Kanser hücreleri normal doku kurallarına uymazlar. Normal hücreler doku içinde sabitken kanser hücreleri diğer hücrelerle olan bağlarını kopartarak hareketli hale gelirler. Lenf ve kan damarları ve sinir kılıflarına girerek vücuda serbestçe dolaşmaya başlarlar. Bu ihtimal tümör büyüdükçe artar.Tümör 1 santimken bile bu hücreler serbest olarak vücut sıvılarında dolaşmaktadır.Kanserde ölüm bu dolaşan hücrelerin uzak organlara yerleşmesi yani METASTAZLAR sonucunda olmaktadır.
ERKEN TANININ önemi burada ortaya çıkmaktadır. Kanser ne kadar ufakken yakalanırsa bu kötü durum olasılığı o kadar azalmakta ve tedavi olasılığı o kadar artmaktadır.
Şu anda erken tanıda en etkili silahımız MAMOGRAFİ dir. Ama MAMOGRAFİ nin de zayıf tarafları vardır. Yoğun süt bezleri olan memelerde mamografi yetersiz kalır.35 yaşından sonra çekilen mamografiler bize yaralı bulgular verir.Ayrıca çok genç hanımlarda çekilen mamografide radyasyon kanseri tetikliyebilir.
35 yaşından önce görülen meme kanserleri tüm meme kanserlerinin % 3 ünü oluşturur.40 yaşından sonra meme kanseri sıklığı artar. Meme kanseri 50-60 yaş arasındaki kadınlarda rastlanan en sık ölüm nedenidir. Mamografilerin çekilme sıklığı çeşitli ülkelerde farklıdır.İNGİLTEREDE 50 yaşından itibaren 2 senede bir,AB ülkelerinde 50-70 yaş arası senede bir.ABD de ise(NCI) 40-70 yaş arası senede bir mamografi çekilmesi önerilmektedir.TÜRKİYEDE 50 -70 yaş arası kadınlar seneden bir devlet tarafından ücretsiz olarak taranmaktadır.
Batı ülkelerinde Aile hekimleri ve kadın doğum uzmanları senede bir meme muayenesi yapmakta ve bir şeyden şüphelenirse Genel Cerrahlara göndermektedir.
Türkiyede şu anda oturmuş bir sistem yoktur. KETEM lerde tarama yapılmaktadır. Kadın doğumcular menapoz nedeniyle müracaat eden hastalara mamografi çektirmekte, şüpheli bir durum olursa Genel cerrahlara göndermektedir.
Gerek kendi kendini muayene gerekse doktor muayenesi hiçbir zaman mamografinin yerini tutmaz. Çünkü bir cm.lik tümör en tecrübeli ellerde bile % 30 gibi büyük bir oranda hissedilmeyebilir. Kadınların kendi kendilerini muayenede saptadıkları tümör boyutu ortalama 2.5 cm.dir. Ama mamografiyle tümörler çok daha ufak boyutlarda saptanabilir.